Veldslagen worden gewonnen door legers. Oorlogen worden gewonnen door economieën. Europa is weliswaar een militaire dwerg, maar het is nog steeds een economische reus. De voorbije twintig jaar is de EU evenwel flink achteropgeraakt in de technologische strijd met de VS en China. De innovatieve kracht van een land gaat echter over meer dan de diepte van kapitaalmarkten of industriële schaalvergroting.
Jack Ma
Het creëren van welvaart is in en blijft in de eerste plaats een mensenzaak. Een economie draait dankzij grote en kleine ondernemers. Abraham Lincoln had het in de 19e eeuw al over de Amerikaanse ‘rage for the new’. In China heeft Xi na jaren van kwakelende groei en torenhoge jeugdwerkloosheid nu beseft dat zonder ondernemers geen enkele planeconomie of budgettaire stimulus groot genoeg is om de Chinese welvaart terug omhoog te stuwen. Niet toevallig werd het symbool van ondernemend China – Jack Ma – vorige maand plots langs de grote poort terug binnengehaald.
Zwembad
Ook in Europa kan een economische omwenteling niet zonder een culturele omwenteling waarbij ondernemerschap wordt geherwaardeerd. Een budgettaire bazooka heeft enkel zin als er ondernemers klaar staan om de vele miljarden te doen ‘werken’. Uitspraken zoals ‘ondernemers liggen aan hun zwembad’ kunnen we echt wel missen als kiespijn. Ondernemers willen zwembaden aanleggen, voor anderen. Ze willen dat hun zaak floreert en dat hun werknemers er graag komen werken.
Gigantisme
Europa heeft niet enkel nood aan eigen wereldspelers in strategische sectoren, maar ook en vooral aan florerend ondernemerschap. Ik krijg nu al mails van lokale ondernemers die door de marktmacht van grote industriële spelers verplicht worden om wurgcontracten te aanvaarden! De wil om als Europa terug mee te spelen op het economische wereldtoneel mag niet ontaarden in ‘gigantisme’ (naar een boek van Geert Noels). De echte innovatie zal moeten komen vanuit de miljoenen ‘hidden champions’ die Europa rijk is.
Cultuuromslag
Er is in Vlaanderen en Europa nood aan een maatschappelijke herwaardering van appetijt voor risico, werklust en beroepsfierheid. De oorlog tegen Rusland wordt immers niet enkel gewonnen door regeringen die miljarden uitgeven aan defensie, maar ook en vooral door de miljoenen Europeanen die elke dag het beste van zichzelf geven. Een oorlog wordt gewonnen wanneer burgers overtuigd zijn dat ze bijdragen aan een economie en een maatschappij die de moeite waard is om voor te werken en te strijden!