Ik bleef de hele nacht op, toch was het hard ontwaken. De verkiezing van Trump zal een grotere impact hebben op Europa dan de Brexit. Onder Trump zal de VS terugplooien op zichzelf. Niet alleen door een muur te bouwen aan de Mexicaanse grens, maar ook door haar steun aan de NAVO terug te schroeven. Trump zei al eerder dat hij niet weet of hij de ‘Baltische staten zal verdedigen als ze zouden worden aangevallen door Rusland’. De historische bondgenoot van Europa wil niet langer onze bondgenoot zijn, laat staan dat hij betrouwbaar zou zijn. De ‘leader of the free world’ wil enkel nog de eigen Amerikaanse belangen dienen. De verzwakking van de Europees-Amerikaanse alliantie dreigt autoritaire leiders of extremistische groeperingen elders ter wereld nieuwe bewegingsvrijheid te gunnen. Op economisch vlak zal de onzekerheid rond het protectionisme van Trump wegen op de wereldwijde markten en investeringen, ook in Europa. Tot slot zal Trump het klimaatakkoord van Parijs trachten ongedaan te maken. De wereld zal niet vergaan omwille van Trump, maar we zijn wakker geworden in een wereldorde die er heel wat ruwer uit ziet. Europa moet zich voorbereiden op deze nieuwe, harde realiteit. Fasten your seatbelt…

Hoe is het zo ver kunnen komen?
1. Trump is het resultaat van een diep verdeelde Amerikaanse samenleving. Amerikanen wonen in wijken met buren die enkel nog leven en denken zoals zijzelf. Op sociale media worden andersdenken geweerd. En specifieke eigen nieuwszenders geven extreme meningen een forum.
2. De werkloosheid in de VS is laag, maar mensen hebben er wel twee hamburgerjobs nodig om nog rond te komen! Het economisch beleid van laissez-faire (mede onder druk van Teaparty) heeft de gewone Amerikanen niet beschermd tegen de uitwassen van de globalisering.
3 . Clinton was ongetwijfeld de meest gekwalificeerde kandidaat. Maar mensen verwachten ook overtuiging, idealisme en integriteit van hun politieke leiders. Dat ze haar aanhangers vandaag niet heeft toegesproken was een grote ontgoocheling voor de honderdduizenden die haar de voorbije maanden steunden, uit overtuiging.
Voor Trump is de tijd van praten nu voorbij. Kan hij de hooggespannen verwachtingen van heel wat Amerikanen echt inlossen? Rendez-vous over vier jaar.

Zal Trump ook het populisme in Europa aanwakkeren?
Dat hebben we nog altijd zelf in handen. In een volgende mail ga ik in hoe we een dam kunnen opwerpen tegen de polarisering, door een geloofwaardig antwoord te formuleren op de bezorgdheden die ook bij de Europese bevolking leven.