‘Ontgroeien’. De voorbije week verschenen weer heel wat pleidooien om de planeet te redden … door de ambitie op te geven om nog verder economisch te groeien. Maar net het omgekeerde is waar! Het zijn net landen met een hoge welvaart die er het beste in slagen om hun CO2-uitstoot naar beneden te halen, denk bijvoorbeeld aan Denemarken. Trouwens, geen enkel land kiest er spontaan voor om te ontgroeien. Vraag maar aan de Grieken wat ze daarvan vinden …
Meer nog, door te ontgroeien lossen we het klimaatprobleem helemaal niet op. Tijdens de corona-crisis kwam de wereldwijde economie noodgedwongen stil te liggen en daalde de uitstoot van CO2 met … amper 8%. Ontgroeien zal de planeet dus niet redden. Ter vergelijking: sinds 1990 slaagde de EU erin om de uitstoot van broeikasgassen met maar liefst 30 procent terug te dringen, terwijl de economie met 60% groeide! Niet ontgroeien, maar wel een technologische ‘ontkoppeling’ tussen economie en CO2-uitstoot, dat is wat we nodig hebben.
Ontgroeien is om nog een andere reden een onzalig idee. Wie de economische macht verliest, geeft ook de politieke macht op. Zonder de economische en militaire slagkracht van de VS en EU zou Oekraïne nooit standhouden tegen Rusland. Het democratische Westen staat machteloos zonder haar economische kracht. Ook de geopolitieke strijd met China zal beslecht worden door welk continent over de meeste economische en technologische slagkracht beschikt. Ook democratie en mensenrechten zijn en blijven onlosmakelijk verbonden met onze economische welvaart!
Economische groei mag evenwel niet uitdraaien op het kortzichtig opsouperen van onze schaarse grondstoffen ten koste van toekomstige generaties. Groei moet duurzaam zijn, anders is het geen groei. In 2014 schreef ik hierover het boek ‘Economie Zkt Geluk’ (Lannoo). Het boek resulteerde ook in een wet. Het Jaarverslag van de Nationale Bank publiceert nu niet enkel het Bruto Nationaal Product, maar ook indicatoren over klimaat, volksgezondheid, veiligheid, onderwijsniveau, ongelijkheid, etc … Zo meten we pas echt onze ‘groei’! De vrijemarkteconomie blijven we verdedigen, maar de politiek moet er steeds maatschappelijke en ecologische correcties aan toevoegen.
