(gepubliceerd in De Morgen: 2011 wordt het nieuwe mei ’68)
Er is hongersnood in Europa. Een hongersnood naar jobs, voor jongeren. In Griekenland bedraagt de jeugdwerkloosheid 45%. In Spanje ook. Maar het probleem is niet beperkt tot de ‘Zuiderse landen’. Ook in steden zoals Brussel staat de teller al op 40%. Heel Europa lijdt aan een hongersnood naar jobs voor jongeren! De onrust onder deze jongeren groeit nog elke dag. De onvrede is evenwel niet beperkt tot werkloosheid. Ook jongeren mét een job maken zich zorgen. Wie zal de torenhoge overheidsschuld afbetalen? Jongeren moeten zowel de vergrijzing financieren (repartitie) als sparen voor een eigen pensioen (kapitalisatie). Daarenboven zullen ze ook vele jaren langer moeten werken. Als politici van de vorige generatie zoals Louis Tobback net dan roepen dat jongeren ‘lui’ zijn of het ‘te goed’ hebben, loopt de emmer over …
Sommigen dachten dat ‘jongeren toch niet meer op straat komen om hun zorgen en idealen kracht bij te zetten, zoals in mei ’68’. Zij krijgen nu ongelijk. De laatste maanden werd Europa overspoeld door een golf van jongerenprotest. Dit manifesteert zich constructief, zoals de 15-Mei beweging in Spanje. Maar soms ook destructief, zoals de Blackberry-rellen in Groot-Brittannië. Zo uiten jongeren hun woede naar de buitenwereld toe. Sommige daarentegen klappen helemaal dicht, in zichzelf. Is het fenomeen van depressies op steeds jongere leeftijd ook een vorm van – stil – protest?
De jonge golf van protest is nog lang niet uitgerold. 2011 wordt een even grote omwenteling als mei ’68. Maar haar DNA is fundamenteel anders. Mei ‘68 speelde zich af tijdens de ‘golden sixties’. Het huidige protest is ontvlamd temidden economische en budgettaire onvrede. Toch scanderen jongeren vandaag niet zoals toen dat je ‘niemand mag vertrouwen die ouder is dan 30’. Zij blazen de solidariteit tussen generaties niet op!
Het is duidelijk waar jongeren tegen protesteren. Maar waar zijn jongeren voor? Ik noem hen de Barça-generatie, naar de succesvolle voetbalploeg Barcelona. Barça ‘koopt’ geen ploeg bijeen zoals Real Madrid. Zo ook willen Jongeren niet zozeer vette bonussen, maar veeleer job- en (levens)kwaliteit.
Barça-spelers worden ook minder snel moe dan de tegenstander. De bal doet het werk. Burn-outs willen jongeren voorkomen door een beter evenwicht tussen arbeid en gezin … enkel zo kunnen ze langer werken. Want hard werken is ook voor hen geen straf, zolang ze in de zin ervan geloven.
Jongeren willen niet alleen de menselijke energie, maar ook de natuurlijke energie niet uitputten. Duurzaamheid is waarde nr. 1, in vele betekenissen! Het ledenbestand van Greenpeace explodeert. En jongeren kiezen hun toekomstvisie niet alleen in het kieshokje, maar ook door duurzame producten te consumeren, en te werken voor maatschappelijk verantwoorde bedrijven. Jongeren zijn politieker dan ooit! En ja, toch ben ik ontgoocheld dat dit maatschappelijk engagement zich amper vertaalt in echte politieke participatie. Want we beleven niet alleen een politieke crisis, maar vooral een crisis van de politiek. Jongeren schreeuwen om een duurzame politiek!
Het bestuur van Barça wordt niet gedomineerd door één steenrijke oligarch, maar wel door honderden vertegenwoordigers van fanclubs. De tijd dat een klein groepje aan de top de hele samenleving kon sturen is voltooid verleden tijd, met dank aan het internet. Jongeren ambiëren niet om king of the mountain te worden, maar wel center of the circle.
Vandaag zijn alle jongeren politici. Ze haten haatmail. Ook volksraadplegingen met ja/nee zijn te simplistisch. G1000 is wat ze wél zoeken. Samen overleggen over de opties voor de toekomst, met respect voor elkaars opinie. Die oplossingen blijven wel duren!
Barça is ook kampioen van de fair play. Authenticiteit is voor jongeren superbelangrijk. Het internet is zo transparant dat ongeloofwaardige beloftes uiteindelijk altijd worden doorprikt. Een fair politicus moet niet zeggen wat ze willen horen, maar wat ze moeten weten. Vooral als het niet populair is. Ook al vraagt dat politieke moed … en veel geduld! Op de (realistische) beloftes die je maakt, moet actie volgen. In een wereld die steeds sneller verandert, is stilstaan voor jongeren dé politieke erfzonde!
Voor jongeren zijn niet de politieke partijen het probleem. Wel herkennen ze zich nog amper in hun ideeën. Daarom daag ik alle partijen uit. Laten we allen een ideologisch congres houden op één en dezelfde dag! Wat een heerlijke clash van toekomstvisies. De winnaar bij jongeren ken ik al: de visie met de hoogste geloofwaardigheid … change, you(th) can believe in!
- Eerdere blog over de voorspelbaarheid van het Spaanse protest (feb 2010): Spaanse jeugdwerkloosheid
- Eerdere blog naar aanleiding van Shame-betoging: Manifest van de Facebook generatie
- Blog Eric Van Rompuy over de ‘hoeperdepoepjongeren‘
